De kracht van bovenformatief opleiden

In de zomer van 2020 startte bij de zorgeenheid Beschouwend van het MCL een pilot in het kader van bovenformatief opleiden. Bovenformatief opleiden is het aannemen van stagiaires in de zorg bovenop de bestaande formatie. Deze stagiaires hebben dus al gewerkt op de afdeling en hebben daarmee een goede basis om in de poule opgenomen te worden. Susan Ideler, teammanager bij de zorgeenheid en Welmoed Osinga, adviseur Leren & Ontwikkelen zijn erg positief. ‘’Je hebt hen al in huis dus het is altijd win-win’’, volgens Susan.

Waarom bovenformatief opleiden?
De zorgeenheid Beschouwend is de pilot gestart om meerdere redenen. Welmoed: ‘’De werkdruk in de zorg is gestegen, mede door de toenemende complexiteit van de zorg voor patiënten. Daarnaast is er veel verloop op de afdeling, bijvoorbeeld om de tekorten op de IC en de SEH op te vullen, waar we eerder reactief op reageerden. Er moest dus iets gebeuren om dit goed op te kunnen vangen.’’ We hebben in het MCL gedurende het jaar veel stagiaires rondlopen. Goede stagiaires die nieuwsgierig zijn en intrinsiek gemotiveerd om hun afstudeerstage te halen. Dit zijn de stagiaires die je het liefst in dienst wilt nemen na het afstuderen maar er is op dat moment niet altijd formatie. Susan: ‘’En dat is logisch maar vaak ook erg jammer. Want is er een paar maanden later wél formatie op de afdeling, dan hebben deze studenten vaak al een andere baan en lopen we achter de feiten aan.’’

Om deze gaten op te vullen, werd de pilot opgestart om studenten boven formatie aan te nemen. En dat blijkt al snel een schot in de roos. Susan: ‘’Ze hebben al ervaring vanuit hun stageperiode. We laten hen rouleren binnen de zorgeenheid. Zo doen ze meer kennis en ervaring op bij verschillende specialismen. We kunnen hen ook inzetten bij zwangerschapsverlof of ziekte van een collega. Zodra er uiteindelijk formatie op een afdeling vrijkomt, staat er een groep ervaren verpleegkundigen klaar om uit te kunnen putten. De afdeling krijgt er een goede kracht bij en de verpleegkundige kan doorstromen naar een vaste plek.’’ Het is dus altijd een win-win situatie wanneer je kunt putten uit een poule met goed ingewerkte en voorbereide verpleegkundigen.

Binding met de afdeling
De kracht van het bovenformatief opleiden zit hem dus onder andere in de ervaren verpleegkundigen die je in kunt zetten. Daar wordt dan ook extra in geïnvesteerd. Welmoed: ‘’Deze verpleegkundigen krijgen optimale begeleiding binnen de zorgeenheid. Zo krijgen ze scholingen aangeboden om zich verder te kunnen specialiseren en ze worden gecoacht. We hebben gemerkt dat dit voor verbinding met de afdeling zorgt. Je hebt een vaste basis bij de zorgeenheid maar het is natuurlijk altijd leuk en goed om je als verpleegkundige te oriënteren op andere afdelingen. Zo ben je gemiddeld 3 maanden op een afdeling werkzaam zodat je alle ins en outs kunt leren.’’

Naast dat de poule zorgt voor verbinding met de afdeling, zijn er natuurlijk ook uitdagingen. Welmoed: ‘’Sommige verpleegkundigen werken al heel wat jaren voor een bepaalde afdeling, buiten de zorgeenheid Beschouwend. Zij willen dan wel graag voor een andere afdeling werken, maar hebben geen zin om te wisselen.’’ Daarop vult Susan aan: ‘’Bij het evalueren van de pilot bleek dat er een groep verpleegkundigen is die buiten de boot viel. Dit zijn bijvoorbeeld de verpleegkundigen die bij ons Servicebureau Tijdelijk Werk (STW) werken of die van buiten het MCL komen. Daarom staat de vacature nu open voor iedereen zodat iedereen de kans krijgt om te solliciteren.’’

Wat levert het op?
Voor de zorgeenheid Beschouwend is het bovenformatief opleiden inmiddels een succes. Susan: ‘’’We merken dat er veel belangstelling is om bij de poule van Beschouwend te komen werken. Op de laatste vacature kwamen bijna 40 reacties. Dan weet je dat het een succes is en dat maakt je trots.’’ Het lukt de zorgeenheid dus om verpleegkundigen op een andere manier te boeien en te binden. Welmoed: ‘’Je moet ook wel een beetje lef tonen om boven op de formatie verpleegkundigen een kans te geven en kennis te laten maken met de verschillende specialismen binnen de zorgeenheid Beschouwend. Maar als je geen lef toont, weet je ook niet of het werkt!’’

Naast bovenstaande binding met de afdeling, zorgt bovenformatief opleiden voor nog meer. Welmoed: ‘’We zien dat het ziekteverzuim daalt omdat men door de inzet van deze verpleegkundigen meer rust en stabiliteit ervaart. Daarnaast is er meer tijd voor het opleiden en wordt er gewerkt aan de hand van een inwerk- en rouleerprogramma. Voor iedereen is duidelijk wat er gebeurt. Maar het belangrijkste is misschien nog wel, naast de binding met de afdeling, dat je een direct teamgevoel hebt. Je hoort er echt bij en iedereen doet het met elkaar. Dat is niet alleen voor ons als zorgeenheid en verpleegkundigen, maar bovenal ook voor de patiënten heel waardevol.’’